Begrippen Technische leidraden
q
x
y
Hoogwaterbescherming
Technische maatregelen met als doel te voldoen aan de gestelde veiligheidsnorm.
Hoogwaterbeschermingsprogramma
Programma waarbinnen de waterschappen en Rijkswaterstaat samenwerken aan de realisatie (prioritering en financiering) van de versterking van primaire waterkeringen waarvoor de noodzaak van versterking uit de beoordeling van deze waterkeringen is gebleken. Met de term Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt zowel de alliantie, de programmadirectie, als het jaarlijks vastgestelde programma van versterkingswerken aangeduid.
Hoogwatergeul (Maas)
Langs de Maas is een hoogwatergeul een geul in het winterbed van de Maas die bij hoogwater meestroomt.
Hoogwatergeul (Rijntakken en benedenrivierengebied)
By-passes en hoogwatergeulen zijn binnendijkse geulen die gedurende een gedeelte van het jaar meestromen. Ze creëren extra afvoercapaciteit en veroorzaken daarmee een waterstandverlaging. In principe wordt het binnendijkse gebied niet afgegraven en bepaalt de huidige maaiveldhoogte de bodemhoogte van de geul. Bij by-passes of lokale ‘hobbels’ in het terrein kan vergraving nodig zijn. Enkele definities in deze categorie zijn: - by-pass rondom een stedelijk knelpunt: relatief korte geul rond een intensief bebouwd gebied, die niet ieder jaar meestroomt hetgeen invloed heeft op de inrichting. - hoogwatergeulen: stromen met een bepaalde frequentie mee en maken deel uit van het bergende en watervoerende gedeelte van een rivier en zijn begrensd door twee geleidedijken of door hoge gronden. - blauwe rivieren: zijn zoals hoogwatergeulen alleen is de frequentie van meestromen (veel) hoger. - kreken en killen: liggen in het benedenrivierengebied, sluiten aan op het watervoerend deel van een rivier en stromen geregeld mee ook bij lagere afvoerniveaus. - stromende vlakte: staat via drempels of kunstwerken in verbinding met de rivier, wordt ingezet tijdens maatgevende waterstanden. Afhankelijk van de inrichting kan worden gekozen voor een meer frequente inzet.
Hoogwatergolf
Tijdelijk verhoogde waterstanden in een rivier (met een golfvorm) door een vergrote rivierafvoer. De hoogwatergolf kan enkele uren tot enkele dagen aanblijven.
Hoogwaterstijging
Relatieve stijging van de gemiddelde hoogwaterstand (inclusief de NAPdaling).
Hybride kering
Primaire kering, bestaande uit een combinatie van een zandlichaam (duin) en een harde waterkeringsconstructie.
Hydra
Programmatuur voor het bepalen van hydraulische belastingen voor primaire waterkeringen.
Hydraulica
De leer die de fysica van de stroming (stroomsnelheid en waterstanden) beschrijft: stromingsleer.
Hydraulisch belastingniveau
De kruinhoogte waarbij de kans op het overschrijden van een kritiek golfoverslagdebiet met een kans van voorkomen die getalsmatig gelijk is aan de norm van het dijktraject waar de waterkering onderdeel van uitmaakt.
Hydraulisch dicht
Criterium voor gronddichtheid van een filter, waarbij materiaaltransport onmogelijk is doordat de weerstand tegen uitspoeling voldoende groot is bij de maatgevende belasting.
Hydraulisch materiaal
Granulair materiaal dat kan samenkitten.
Hydraulische belasting
Belasting op de waterkering als gevolg van de lokale waterstand en bijbehorende golven.
Hydraulische condities
De condities die bepalend zijn voor de hydraulische belasting. Het betreft onder meer waterstanden, stroming, golfhoogten en golflengten.
Hydraulische grondbreuk
Verlies van korrelcontact in de grond als gevolg van te hoge wateroverspanningen; in geval van een cohesieve afdekkende grondlaag leidt dit tot opdrijven en/of opbarsten, in geval van een niet cohesieve grondlaag tot heave.
Hydraulische randvoorwaarden
De karakteristieken van het water tegen de waterkering (waterstand, golfeigenschappen) waarvoor de waterkering hoog en sterk genoeg moet zijn om deze te kunnen keren.
Hydraulische waterspanning
(Grond)waterspanning in een punt in de (onder)grond die overeenkomt met de waterspanning als gevolg van een kolom water vanaf dat punt tot aan de vrije grondwaterspiegel.
Hydraulische weerstand
Karakterisering van de doorlatendheid van grondlagen. Weerstand die een bepaalde laag biedt tegen (meestal verticale) grondwaterstroming. Bij een homogene laag is deze grootheid gelijk te stellen aan het quotiënt van laagdikte D en (verticale) doorlaatcoëfficiënt kv.
Hydroblock
Type betonzuilen.
Hydrodynamisch model
Model waarmee de stroming in open en gesloten waterlopen berekend kan worden.