Inleiding en projectomschrijving - Bijlage A Voorbeeld dijken Zwarte Water

Inleiding en projectomschrijving

In de voorgaande hoofdstukken is het ontwerp van waterkerende grondconstructies in geotechnische zin uitgebreid beschreven. In dit hoofdstuk zullen een aantal van de behandelde aspecten worden toegelicht aan de hand van een voorbeeld uit de adviespraktijk. Het gaat daarbij primair om een illustratie van dit Technisch Rapport en niet om het integraal weergeven van een dijkverbeteringsproject. Sommige integrale aspecten zoals bijvoorbeeld de vertaalbaarheid van resultaten naar andere strekkingen en de keuze van een representatief dwarsprofiel uit een totale strekking zullen dan ook niet aan de orde komen.

Het voorbeeld betreft een gedeelte van de waterkering gelegen langs het Zwarte Water ten noorden van Zwolle. Deze waterkering diende eind jaren negentig te worden getoetst en indien noodzakelijk, te worden aangepast aan de normen zoals omschreven in de Wet op de waterkering en uitgewerkt in de vigerende TAW/ENW-Leidraden en Technische Rapporten. Om de aanpassingen op voor- hand te minimaliseren is besloten om bij de brug van de N50 over het Zwarte Water een Balgstuw aan te leggen. Deze afsluitbare stuw voorkomt het opstuwen van IJsselmeerwater in de richting van het Zwarte Water en leidt derhalve tot lagere maatgevende waterstanden in het stroomgebied gelegen achter de Balgstuw Ramspol. Hierdoor werd op voorhand een gunstig effect op de veiligheid van de waterkering verwacht.

Door de aanleg van de Balgstuw verandert het karakter van het rivierenstelsel achter de Balgstuw. Door het verdwijnen van de invloed van het IJsselmeer zal het rivierenstelsel de eigenschappen van bovenrivierlopen aannemen.

In eerste instantie is de huidige toestand van de waterkering langs het Zwarte Water conform de geldende TAW/ENW-Leidraden en Technische Rapporten geïn- ventariseerd. De resultaten van dit grondmechanisch onderzoek waren in die mate tegenvallend, dat de aanpassingen op basis van dit onderzoek grootschaliger zou- den uitvallen dan op voorhand vanwege de aanleg van de Balgstuw was verwacht.

Naar aanleiding hiervan en vanwege het beschikbaar komen van de methode ‘Actuele Sterkte’ (‘Onderzoeksrapport voor de bepaling van de actuele sterkte van rivierdijken’ [16]) is onderzocht of binnen de door het bevoegd gezag gestelde ont- werpvoorwaarden en uitgangspunten nog mogelijkheden tot optimalisatie van de resultaten van het grondmechanisch hoofdonderzoek aanwezig waren. Het uitein- delijk uitgevoerde onderzoek op basis van de methode ‘Actuele Sterkte’ heeft geleid tot een aanzienlijke reductie van de verbeterings- en ontwerpdimensies.

Het bovenstaande proces wordt aan de hand van een voorbeeldprofiel toegelicht. Het voorbeeldprofiel bevindt zich ter plaatse van de Driehoek langs het Zwarte Water (zie Figuur A 1) en is maatgevend voor de dijkstrekking ter plaatse.

Tot slot wordt opgemerkt dat de uitwerking van het in deze bijlage beschreven praktijkvoorbeeld nog is gebaseerd op het hiervoor al genoemde ‘Onderzoeksrapport voor de bepaling van de actuele sterkte van rivierdijken’ [16]. De inhoudelijke uitwerking van met name het onderwerp ‘Bewezen Sterkte’ in dit ‘Technisch Rapport Actuele Sterkte van Dijken’ wijkt op onderdelen af van de uit werking in het ‘Onderzoeksrapport voor de bepaling van de actuele sterkte van rivierdijken’ [16]. Aan het principe van toepassing van de methode doet dit echter niets af. Op de belangrijkste inhoudelijke verschillen wordt in de slotparagraaf

A.5.2 van deze bijlage nader ingegaan.

Figuur A 1

Locatie voorbeeldprofiel de Driehoek langs het Zwarte Water