De belangrijkste belastingen op de constructie kunnen globaal in de volgende catego- rieën worden ingedeeld:
In het vervolg van deze paragraaf zullen de afzonderlijke categorieën nader worden toegelicht.
-
Eigen gewicht
Voor de bepaling van het eigen gewicht zie NEN 6702 [36]
-
Gronddruk
Zowel de eindsituatie als de bouwfasen dienen te worden beschouwd. Voor nadere gege- vens en berekeningen wordt verwezen naar NEN 6740 [28].
-
(Grond)waterdruk
Voor de ontwerpberekeningen dient men te beschikken over gegevens omtrent waterspanningen in het dijklichaam. De bepaling van de waterstanden en waterspan- ningen in stationaire en maatgevende omstandigheden dient te geschieden zoals beschreven in de leidraden voor het ontwerpen van rivierdijken en in de Handreiking constructief ontwerp. Voor lange termijneffecten zie NEN 6740 [28]. Voor snelle val zie Leidraad voor het ontwerpen van Rivierdijken [49].
Ook wordt verwezen naar het fenomeen “spleetvorming”, zie paragraaf 5.3.4 en naar appendix A.
Veranderlijke belastingen
-
Rivierwaterstanden
In het benedenrivierengebied gelden maatgevende hoogwaterstanden die door Rijkswaterstaat worden bepaald voor een vastgestelde overschrijdingsfrequentie. De MHW’s zijn overigens met inbegrip van 0,10 m zeespiegelrijzing te Hoek van Holland (zie ook hoofdstuk 7).
Op analoge wijze worden in de Leidraad Kunstwerken rekenwaarden gegeven voor de waterdrukken bij lage buitenwaterstanden.
-
Grondwaterstanden
Indien er geen metingen beschikbaar zijn, geldt volgens NEN 6740 dat er voor constructies die grond met een lage doorlatendheid (klei) moeten keren, moet worden aangenomen dat de volle waterdruk tot bovenkant kleilaag aangrijpt, tenzij een betrouwbaar drainagesysteem wordt aangebracht dat gedurende de levensduur van de constructie controleerbaar effectief werkt. Dit komt overeen met de waterdruk bij spleetvorming, zie paragraaf 5.3.4.
Indien er wel metingen beschikbaar zijn moeten deze gegevens statistisch worden bewerkt. Ook voor de grondwaterstanden geldt dat de in rekening te brengen waarden met de eerder genoemde waarde van de zeespiegelrijzing dienen te worden verhoogd. Bijzonder aandacht dient te worden besteed aan een correcte modellering van:
-
de indringing van de waterspanningsverhoging in de slappe lagen bij maatgevende omstandigheden;
-
de bepaling van de lengte waarover volledig opdrijven van de slappe lagen plaats- vindt onder maatgevende omstandigheden.
(Zie ook paragraaf 6.2.4 en appendix A).
-
Verkeersbelasting
In de Leidraad voor het ontwerpen van Rivierdijken wordt bij een weg op de kruin uitgegaan van een gelijkmatig verdeelde belasting met een rekenwaarde van 15 kN/m2 (verkeersklasse 60) over een breedte van 2,50 m.
In de TAW Handreiking constructief ontwerp wordt uitgegaan van 13 kN/m2 over een breedte van 2,50 m. Deze waarde geldt ook indien er geen weg op de kruin aanwezig is.
-
Terreinbelastingen
De NEN 6700-serie geeft hiervoor geen waarden. Het Handboek Damwandconstructies geeft wel rekenwaarden. Is het terrein bestemd voor opslag dan moet volgens NEN 6702
[36] de rekenwaarde van de werkelijke belasting worden aangehouden. In de EAU [25] worden geen aanwijzingen gegeven.
-
Temperatuurbelastingen
De belastingen tengevolge van temperatuurverschillen worden berekend volgens NEN 6702 en NEN 6788 [30].
-
Windbelastingen
De berekening van de representatieve waarde van windbelasting door winddruk, windzuiging en over- en onderdruk vindt plaats volgens NEN 6702.
In de Leidraad Kunstwerken wordt voor kunstwerken op een dijk een grotere wind- belasting in rekening gebracht dan volgens de genoemde NEN-norm.
-
Windgolven
Voor de berekening van de staande golf voor de constructie staan formules in de Leidraad Kunstwerken. Deze komen overeen met de in het Handboek Damwandconstructies vermelde formules.
-
Scheepsgolven
Voor de bepaling van scheepsgolven wordt verwezen naar de Leidraad Kunstwerken met de hierin opgenomen literatuurverwijzing.
-
Bolderkrachten
Voor de bepaling van bolder-, tros- en afmeerkrachten zie de Leidraad Kunstwerken.
Bijzondere belastingen
-
IJsbelasting
In de NEN 6740 wordt de ijsbelasting wel genoemd doch worden geen rekenwaarden gegeven. Deze zijn wel te vinden in de Leidraad Kunstwerken en in het Handboek Dam- wandconstructies. Volgens NEN 6740 hoeven golf- en ijsbelasting niet gelijktijdig in rekening te worden gebracht.
-
Aanvaringen
De NEN 6700-serie geeft hierover geen informatie. Voor de bepaling van de grootte van de belasting door aanvaring zie WL-rapport Aanvaarrisico’s voor Sluisdeuren (alleen geldig voor keermiddelen). Het Handboek Damwandconstructies geeft wel waarden.
-
Aardbevingen
In de NEN 6700-serie worden met name voor gebouwen rekenregels gegeven voor belastingen als gevolg van aardbevingen. In Nederland worden waterkerende kunst- werken in de regel niet ontworpen op deze belastingen, zodat ook in dit rapport dit uitgangspunt wordt gehanteerd.
Belastingcombinaties
Bij de berekening van de sterkte en de stabiliteit moet de rekenwaarde van de belasting worden toegepast. Bij de meeste grenstoestanden is hierbij sprake van een combinatie van belastingen. Als er sprake is van onafhankelijke belastingbronnen dient rekening te worden gehouden met de mogelijkheid dat sommige belastingen ongunstig en andere gunstig kunnen werken.
Bij het in rekening brengen van belastingcombinaties is het uitgangspunt dat niet gelijk- tijdig, van beide belastingen de ongunstigste waarde moet worden genomen. In de regel wordt hierbij van één belastingbron de ongunstigste waarde aangehouden (dominante belasting) en van de andere belasting de zogenoemde combinatiewaarde. Voor reken- waarden en herhalingstijden zie de Leidraad Kunstwerken [45].
