Algemeen
Als rekenmodellen geen beperkingen zouden kennen ten aanzien van de modellering van het hydraulisch regime (waterspanningen en freatische lijnen) en gedraineerd en ongedraineerd gedrag, zou de keuze om gedraineerd of ongedraineerd te rekenen in principe alleen afhankelijk zijn van de aard en de tijdsduur van de belastingen, het hydraulisch regime en de grondeigenschappen, waaronder met name de doorlatendheid. Helaas is dit niet het geval en moet ook rekening worden gehouden met modelbeper- kingen en met overwegingen uit oogpunt van probleemschematisatie en efficiency. Zo wordt in de klassieke-analytische rekenmodellen ook bij ongedraineerd reagerend materiaal (klei, veen) meestal toch uitgegaan van een gedraineerde aanpak. Dit uitge- zonderd het einde van de drukstaaf bij opdrijfsituaties.
Deze gedraineerde aanpak komt er op neer dat het hydraulisch regime (waterspan- ningen en freatische lijnen) in de grond in de maatgevende situatie zo goed mogelijk worden bepaald en in het rekenmodel ingevoerd. Vervolgens worden in het model effec- tieve korrelspanningen berekend en op basis daarvan met gedraineerde sterktepara- meters c’ en φ’ een stabiliteits-analyse uitgevoerd.
Als alternatief kan een stabiliteits-analyse op basis van fundr worden uitgevoerd. In dat geval wordt in plaats van met c’ en φ’ met fundr gerekend. De waarde fundr volgt uit proeven of is berekend uit gedraineerde sterkteparameters en effectieve korrelspanningen.
Hoewel dit een ongedraineerde berekening suggereert is de aanpak het zelfde als bij rekenen met c’ en φ’, onder andere omdat géén rekening wordt gehouden met wateroverspanningen en het constitutief gedrag van de grond.
In tegenstelling tot klassieke rekenmodellen is er in de berekeningsmethode met PLAXIS (deterministische en probabilistische methode) van uitgegaan dat het dijklichaam volledig ongedraineerd reageert op belastingveranderingen door hoog water. Ook de stabiliteitscontrole, in dit geval de bepaling van de veiligheidsfactor MSF met φ’/c’- reductie, wordt ongedraineerd uitgevoerd.
Onverlet of de stabiliteitsberekeningen gedraineerd of ongedraineerd worden uitge- voerd, wordt benadrukt dat dit Technisch Rapport bedoeld is voor waterkeringen die, afgezien van het gedraineerde pakket beneden de slappe lagen, uit ongedraineerd reage- rende grond (klei of veen) bestaan. Het Technisch Rapport mag niet zonder voorbehoud worden gebruikt voor (grotendeels) uit gedraineerde grond (zand) bestaande dijken.
De keuze gedraineerd of ongedraineerd rekenen dient in de eerste plaats te zijn ingegeven door de feitelijk aanwezige grondslag, aard en tijdsduur van belastingen, hydraulisch regime en te verwachten gedrag van de waterkering; en pas in de tweede plaats door de mogelijkheden die rekenmodellen bieden.
