In een aantal gevallen moeten maatregelen worden genomen om de draagkracht te vergroten of de zettingsgevoeligheid te verminderen. Dit kan betrekking hebben op alleen de bouwfase of op zowel de bouwfase als de gebruiksfase.
Verticale drainage
Omschrijving: Het proces van consolidatie en versteviging van sterk samendrukbare en slecht doorlatende gronden, dat optreedt na het aanbrengen van een ophoging op dit soort gronden, kan worden versneld door middel van verticale drainage. Door het aanbrengen van zandkernen of kunststofdrains op regelmatige onderlinge afstand kan het overtollige water uit de samendrukbare laag worden afgevoerd.
Doel: Verkorten consolidatietijd van de ondergrond van dijken om daarmee de bouwtijd te versnellen en/of maatregelen in de bouwfase te voorkomen.
Duurzaamheid: Drains zijn voldoende duurzaam in de bouwfase, verbetering ondergrond is duurzaam.
Invloed op de omgeving: De bouwtijd en daarmee de overlast tijdens de bouw kan door deze maatregel worden bekort en tijdelijke maatregelen zoals de aanleg van een tijdelijke steunberm kan worden voorkomen.
Uitvoering: Op de bouwplaats moeten drains worden geinstalleerd, het water uit de drains meet worden afgevoerd.
Kostenindicatie: Drains zijn goedkoop, de totale kosten hangen af van de dikte van de samendrukbare laag.
Herstelbaarheid: Drains zijn niet herstelbaar, ze kunnen wel opnieuw worden geplaatst.
Ervaring: Veel ervaring.
Onderhoud: Controle op het verloop van de waterspanningen.
Uitbreidbaarheid: Uitbreidbaar.
Ontwerpaspecten: Ophoogschema's, kwel door drains.
Vacuümconsolidatie
Omschrijving: Bij vacuümconsolidatie wordt een voorbelasting op de ondergrond aangebracht. Deze voorbelasting wordt aangebracht door middel van een onderdruk onder een folie dat op de bodem is uitgelegd. Voordeel van deze wijze van aanbrengen van een bovenbelasting is dat geen stabiliteitsverlies zal optreden. De vacuümconsolidatie wordt gecombineerd met verticale drainage.
Doel: Vergroten macrostabiliteit en verbeteren van de ondergrond voor de feitelijke aanleg van de uitbreiding van de dijk, de werkelijke bouwtijd van de uitbreiding van de dijk kan hierdoor worden bekort en er geen tijdelijke steunbermen nodig zijn. Daarnaast heeft vacuümconsolidatie het voordeel dat de horizontale deformaties niet optreden of beperkt blijven waardoor schade aan bebouwing nabij de dijk kan worden voorkomen.
Duurzaamheid: Verbetering ondergrond is duurzaam.
Invloed op de omgeving: Door het niet aanleggen van flauwe taluds of steunbermen in de bouwfase kan afbraak van gebouwen worden voorkomen.
Uitvoering: Vooruitlopend op de ophoogwerkzaamheden worden verticale drains geïnstalleerd en wordt een folie aangebracht en aan de zijkanten ingegraven tot aan het grondwaterniveau. Gedurende enige maanden wordt een onderdruk onder het folie aangebracht.
Kostenindicatie: Als gevolg van een intensieve monitoring en controle zijn de kosten tamelijk hoog.
Herstelbaarheid: Tijdens het proces kunnen alleen zichtbare lekkages van het folie worden hersteld.
Ervaring: In Nederland is op enkele plaatsing ervaring opgedaan, de resultaten waren enigermate wisselend.
Onderhoud: Tijdens de uitvoering is monitoring en controle vereist.
Uitbreidbaarheid: De hoogte van de aan te brengen onderdruk is beperkt.
Ontwerpaspecten: Consolidatieverloop, te verwachten zetting, kwel in de bouwfase en in de gebruiksfase.
Electro-osmose
Omschrijving: Met behulp van electro-osmose, zoals omschreven in paragraaf 2.3, kan de ongedraineerde schuifsterkte van klei sterk worden verbeterd.
Doel: Verbeteren van de draagkracht van de ondergrond om de werkelijke bouwtijd zo kort mogelijk te maken en om de bouw van tijdelijke constructies, zoals steunbermen, te voorkomen.
Duurzaamheid: Zie paragraaf 2.3.
Invloed op de omgeving: Voorkomen tijdelijke maatregelen, zoals te flauwe taluds en tijdelijke steunbermen, en verbetering van de draagkracht van de ondergrond, zodat afbraak van gebouwen kan worden voorkomen.
Uitvoering: Zie paragraaf 2.3.
Kostenindicatie: Zie paragraaf 2.3.
Herstelbaarheid: Zie paragraaf 2.3.
Ervaring: Zie paragraaf 2.3.
Onderhoud: Zie paragraaf 2.3.
Uitbreidbaarheid: Zie paragraaf 2.3.
Ontwerpaspecten: Zie paragraaf 2.3.
Kalk/cementpalen
Omschrijving: De ondergrond aan de teen van een dijk kan worden verbeterd door kalk of kalk en cement met de klei te vermengen.
Doel: Verhogen stabiliteit en verminderen van de zetting.
Duurzaamheid: Duurzaam, op de lange duur kans op enige uitloging.
Invloed op de omgeving: Zettingen van het dijklichaam worden beperkt. Tevens wordt de stabiliteit in beperkte mate verhoogd.
Uitvoering: De palen worden geïnstalleerd door een avegaar draaiend op diepte te brengen en tijdens het terugtrekken tegelijkertijd kalk of kalk en cement in te spuiten. De klei verhardt in combinatie met de kalk en/of cement tot een stijve kern of paal.
Kostenindicatie: De kosten zijn relatief hoog.
Herstelbaarheid: Palen kunnen niet worden hersteld.
Ervaring: In Nederland zijn geen ervaringen, over het algemeen bevat de Nederlandse klei teveel humus voor stabilisatie met klei.
Onderhoud: Geen.
Uitbreidbaarheid: Er kunnen palen worden bijgeplaatst.
Ontwerpaspecten: Macrostabiliteit, toename van de kwel door de relatief doorlatende kern van de palen.
Grindpalen
Omschrijving: Grindpalen zijn palen opgebouwd uit grind of steenslag die in een klei pakket zijn aangebracht.
Doel: De grindpalen beperken de zettingen en vergroten in beperkte mate de macrostabiliteit.
Duurzaamheid: Duurzaam.
Invloed op de omgeving: Steiler talud en/of voorkomen van de aanleg van een steunberm.
Uitvoering: Bij de fabricage van grindpalen wordt vaak met behulp van een torpedo een verticaal gat in de grond getrild. Het gat wordt, al dan niet met behulp van een vulbuis, gevuld met grind, waarna het grind wordt verdicht en zijdelings in de omringende slappe bodem wordt geperst. Op die manier ontstaat een paal, opgebouwd uit grind, die zijn samenhang ontleend aan de druk van de omringende grond.
Kostenindicatie: Grindpalen zijn duur.
Herstelbaarheid: Bezweken palen kunnen niet worden hersteld, er moeten dan nieuwe palen worden geïnstalleerd.
Ervaring: In Nederland zijn een aantal projecten uitgevoerd met grindpalen.
Onderhoud: Geen.
Uitbreidbaarheid: Het stramien van palen kan worden uitgebreid.
Ontwerpaspecten: Macrostabiliteit en grondwaterstroming door de relatief goed doorlatende palen.
