Inhoudsopgave


Model van Lane of heave?

De empirische rekenregel van Lane is in beginsel bedoeld voor controle op piping (horizontale erosie), waarbij heave (verticaal uittreeverhang) impliciet ook getoetst wordt en voldoet als wordt voldaan aan het pipingcriterium volgens de rekenregel van Lane. In de regel van Lane wordt geen onderscheid gemaakt tussen deze twee verschillende mechanismen; bij gebruik van de geavanceerdere rekenregels van Sellmeijer (horizontale erosie) en heave (verticaal uittreeverhang) worden deze beide deelfaalmechanismen wel separaat beschouwd.

In de praktijk wordt in situaties met verticaal uittredende kwel, bijvoorbeeld achter een kwelscherm, de regel van Lane ook wel gebruikt als eerste grove controle op heave. Uitgangspunt daarbij is de veronderstelling dat deze regel altijd conservatiever is dan een expliciete controle op heave, bijvoorbeeld met de fragmentenmethode of eindige elementen grondwaterstromingsprogramma’s. Aan de hand van een (beperkt) aantal vergelijkende berekeningen met de fragmenten­methode en het model van Lane is die veronderstelling getoetst [Calle, 1998]. Resultaat van die toetsing is dat in het merendeel van de beschouwde gevallen de veronderstelling juist is, behalve in de volgende (zelden voorkomende) situaties:

  • Het kwelscherm aan de intredezijde is langer dan het kwelscherm aan de uittredezijde, zeker wanneer het watervoerende zandpakket een relatief grote dikte heeft ten opzichte van de lengte van het kunstwerk (in stromingsrichting gezien).
  • Er is sprake van meerdere zeer korte (ten opzichte van de dikte van het watervoerende zandpakket) kwelschermen en een relatief lang kunstwerk.

Voor deze uitzonderingssituaties wordt aanbevolen het heave model te gebruiken (zie artikel Inleiding heave model).

Uit de praktijk komen ook geen directe aanwijzingen waaruit zou blijken dat het criterium van Lane niet conservatiever zou zijn dan de berekeningsmodellen voor heave. Met de fragmentenmethode en numerieke berekeningsmodellen is, in elk geval voor schermen tegen onderloopsheid, wel een wetenschappelijk beter onderbouwd instrument voor heavecontrole beschikbaar gekomen.

Literatuur

Calle, E.O.F. Vergelijking rekenregel van Lane en Heave-analyse o.b.v. fragmentenmethode ; Memo aan Rijkswaterstaat DWW. December 1998.

Versies