Een veiligheidsanalyse ten aanzien van betrouwbaarheid sluiting kan op meerdere wijzen worden uitgevoerd. De basis van de analyse is echter altijd hetzelfde: de kans op overstroming door het ongewenst niet gesloten zijn van het kunstwerk moet voldoende klein zijn.
Basisbegrippen
Bij de uitvoering van een veiligheidsanalyse voor betrouwbaarheid sluiting worden de volgende basisbegrippen gehanteerd:
- Waterkerend kunstwerk: een kunstwerk dat zich in de waterkering bevindt en dat voorzien is van keermiddelen waarmee naast mogelijk andere functies (bijvoorbeeld schutten) ongewenste directe instroming van buitenwater voorkomen kan worden.
- Primaire functie(s) van een waterkerend kunstwerk: de dagelijkse functie(s) waarvoor het kunstwerk in de waterkering aanwezig is en zonder welke er geen kunstwerk benodigd zou zijn. Het keren van hoogwater is daarmee geen primaire maar een afgeleide functie van het kunstwerk.
- Maximaal toelaatbare binnenwaterstand: de waterstand op de binnendijkse watergang die maximaal toelaatbaar is zonder dat dit leidt tot substantiële schade en/of slachtoffers (overstromingsgevolgen). Voor coupures geldt dat er geen binnendijkse watergang is en is dus geen maximale binnenwaterstand aanwezig.
- Hoogwater kerende keermiddelen: de/het keermiddel(en) die de maximaal kerende hoogte van het kunstwerk verzorgen.
- Kombergend vermogen: het volume aan water dat binnendijks in het achter het kunstwerk gelegen gebied (watergang) geborgen kan worden zonder dat dit tot overstromingsgevolgen leidt.
- Sluitproces: het proces van alarmering (er is een dusdanig hoogwater op komst dat het kunstwerk gesloten moet worden) tot en met de daadwerkelijke hoogwatersluiting van het kunstwerk.
Systeembeschrijving
Een betrouwbaarheidsanalyse ten aanzien van betrouwbaarheid sluiting bestaat in de basis uit het beschrijven van het watersysteem en de functie en werking van het kunstwerk in dit systeem. Hierbij kunnen onder andere de volgende zaken aan bod komen:
- De functie van het watersysteem waarin het kunstwerk is opgenomen.
- De componenten waaruit het systeem bestaat met daarbij onder andere het kunstwerk.
- De functie(s) die het kunstwerk vervult in het watersysteem.
- De inzetduur en inzetfrequentie van het kunstwerk voor de diverse functies.
- De componenten waaruit het kunstwerk bestaat en de wijze waarop deze functioneren.
- De ervaringen met het systeem en het kunstwerk.
- De storingsgegevens van het kunstwerk.
Eisen waterveiligheid
De omgang met de eisen vanuit waterveiligheid verschilt tussen ontwerpen en beoordelen. Over het algemeen wordt bij beoordelen de faalkans voor betrouwbaarheid sluiting bepaald en wordt vervolgens gekeken of deze faalkans een substantiële dan wel dominante bijdrage aan de overstromingskans van het normtraject heeft. Het totaal aantal kunstwerken in het normtraject speelt daarin geen directe rol; er wordt geen faalkanseis voor betrouwbaarheid sluiting voor een kunstwerk bepaald op basis van het aantal en de prestatie van de overige waterkerende kunstwerken in het normtraject.
Bij ontwerpen van een nieuw kunstwerk is het van belang om de prestatie en daarmee de faalkansbijdrage (nu en in de toekomst) van de overige kunstwerken en de andere onderdelen van het dijktraject aan de overstromingskans van het normtraject inzichtelijk te hebben. Op basis hiervan, in combinatie met de overstromingskansnorm van het dijktraject, kan vervolgens bepaald worden welke faalkanseis aan het nieuwe kunstwerk kan worden toebedeeld. Daarbij dienen ook toekomstige ontwikkelingen (meer of minder kunstwerken in het normtraject of andersoortige aanpassingen) te worden meegewogen. Opgemerkt wordt dat het bij het ontwerpen van een kunstwerk praktisch kan zijn om een specifiek faalkansbudget voor het nieuwe kunstwerk te hanteren, waarbij gebruik kan worden gemaakt van de bekende faalkansbijdragen van de overige elementen in het traject.
Eisen vanuit primaire/overige functie(s)
Specifiek voor het functioneren van het sluitproces van een waterkerend kunstwerk geldt dat beschikbaarheidseisen vanuit het primaire proces ook een grote rol kunnen spelen bij het ontwerpen van een nieuw kunstwerk. Het is mogelijk dat deze eisen nog strenger zijn dan de eisen vanuit waterveiligheid.