Bij de beschouwing van de kans op overstromen worden verschillende soorten belastingen op de waterkeringen onderscheiden. Van de verschillende soorten belastingen, die een waterkering moet weerstaan, gaat vanzelfsprekend de meeste aandacht uit naar de belastingen die het water uitoefent op de kering: de hydraulische belastingen. Een waterkering kan overigens ook andere belastingen ondergaan, zoals bijvoorbeeld door verkeer of aardbevingen.
Specificatie parameters hydraulische belasting afgestemd op faalmechanismen
In generieke zin bestaan de hydraulische belastingen op waterkeringen uit waterstanden en golven (hoogte, duur en richting). De nadere specificatie van de hydraulische belastingen binnen de overstromingskansbepaling hangt samen met de modellering van de faalmechanismen: de verschillende manieren waarop een waterkering kan bezwijken. Die samenhang wordt nader beschreven in Uitgangspunten.
Verleden en heden: van MHW naar databases
In oude rekenmethodes voor de waterveiligheid speelde de probabilistische modellering nog een beperkte rol en werd gewerkt met 'maatgevende' belastingen, met name de maatgevende hoogwaterstand (MHW) of het toetspeil. Deze informatie had een relatief beperkte omvang en werd als 'hydraulische randvoorwaarden (HR)' in boekvorm gepubliceerd. In de tegenwoordige rekenmethode is de probabilistische modellering veel breder uitgewerkt en wordt de informatie over hydraulische belastingen in de vorm van omvangrijke databases meegeleverd bij de rekeninstrumenten voor het beoordelen en ontwerpen van de primaire waterkeringen. Voor sommige toepassingen kunnen daaruit overigens nog wel representatieve rekenwaarden van de hydraulische belastingen worden afgeleid, zoals beschreven in Rekenwaarden voor hydraulische belastingparameters.
Afzonderlijke beschouwing van probabilistiek, statistiek en fysica
Binnen de overstromingskansbepaling wordt gebruik gemaakt van een probabilistisch model. Ten aanzien van de rol van de hydraulische belastingen in de probabilistische modellering kunnen drie hoofdonderwerpen worden onderscheiden:
- Statistiek: de statistiek van de bedreigingsbronnen (wind, afvoer, enz.).
- Fysica: de fysische relatie tussen bedreigingsbronnen en lokale hydraulische belastingparameters (waterstand, golfcondities).
- Probabilistiek: het omgaan met verschillende combinaties van generieke bedreigingsbronnen per regio (het specificeren van watersystemen en hun belastingmodel binnen de probabilistische modellering).
In de beschrijving van de hydraulische belastingen in deze Technische leidraden gaat de meeste aandacht uit naar de operationele, vigerende methode voor het proces 'beoordelen'. Belangrijke generieke uitgangspunten met betrekking tot de hydraulische belastingen binnen het proces 'beoordelen' worden beschreven in Uitgangspunten.
Het zichtjaar bij 'beoordelen', 'ontwerpen' respectievelijk 'verkennen' is bepalend voor de vraag in hoeverre rekening wordt gehouden met bijvoorbeeld klimaatverandering of wijziging in gebiedsbeheer. Op de rol van het zichtjaar in de hydraulische belastingen wordt nader ingegaan in Zichtjaar.
