Kistdam - Constructietypen en soorten toepassingen bij dijkversterking

In het algemeen wordt in Nederland onder een kistdam verstaan een door wanden opgesloten grondmassief, dat horizontale en vertikale belastingen naar de ondergrond moet overbrengen.

Figuur 2.1 Kistdam i.p.v. verflauwen taluds en amoveren woningen

Meestal is een kistdam in een dijk opgebouwd uit twee - meestal uit stalen profielen bestaande - evenwijdige damwandschermen, welke onderling door ankers op meestal één niveau worden gekoppeld ongeveer 2,0m onder de kruin (zie Figuur 2.1). Ook kan een kistdam worden opgebouwd uit cellen, gevormd door onverankerde platte stalen damplanken. De uit cellen opgebouwde kistdam is in Nederland voor zover bekend nog niet toegepast. Dit laatste geldt ook voor een kistdam bestaande uit twee diepwanden in plaats van twee stalen damwanden. Een andere variant betreft een kistdam waarbij één of beide wanden niet evenwijdig staan, maar schuin naar binnen (naar elkaar toe) zie [15]. In dit rapport zal alleen het eerstgenoemde type worden behandeld.

Bij deze constructie is een grondkerende damwand (de polderwand) door middel van een systeem van ankers en gordingen vastgemaakt aan een wand die als anker fungeert (de rivierwand). We spreken van een kistdam wanneer de wanden in elkaars invloeds-gebied staan. Bij de polderwand zal ten gevolge van belastingen een actieve zone worden ontwikkeld en bij de rivierwand zou een passieve zone tot ontwikkeling kunnen komen. Indien de glijvlakken elkaar snijden en de passieve weerstand niet volledig tot ontwik-keling kan komen spreken we van een kistdam (zie 4). Een kistdam is daarmee een samenstel van damwanden en grondmassief. Indien de passieve weerstand wel volledig tot ontwikkeling komt, spreken we van een verankerde damwand en kunnen de damwand en het ankerscherm afzonderlijk worden gedimensioneerd.

Figuur 2.2 Kistdam of verankerde damwand

Over het algemeen zullen de damwanden binnen de kruinbreedte geplaatst worden alhoewel het niet ondenkbaar is dat ook mogelijkheden bestaan de damwanden of eventueel de diepwand buiten de kruinbreedte te plaatsen.

Zoals in de inleiding al genoemd is, wordt in dit rapport voor de eigenschappen van de vulling van een kistdam uitgegaan van:

• een cohesief materiaal zoals klei;
• ongedraineerd gedrag.

De reden hiervoor is dat bij toepassing van kistdammen en diepwanden als dijkver-sterking meestal zal moeten worden uitgegaan van het bestaande dijkmateriaal. Bij rivierdijken is dat vaak klei of klei-achtig zand (eventueel met in het bovenste deel een zandlaag ten behoeve van de fundering van een weg over de dijk).