Eventuele aanvulling van het dijklichaam met breed gegradeerd granulair materiaal wordt niet op deze plaats besproken, maar in paragraaf 16.13. In deze paragraaf gaat het over het materiaal waaruit de dijk oorspronkelijk is opgebouwd (klei of zand).
Rol
Ten aanzien van afschuiving in de ondergrond zijn dikte en gewicht van de eventuele afdekkende cohesieve laag van belang: hoe dikker en zwaarder deze laag, hoe minder kans op afschuiving.
Representatieve waarden en nauwkeurigheid
Voor materiaaltransport is van belang wat de materiaaleigenschappen zijn bovenin het basismateriaal: hoe grofkorreliger of cohesiever het materiaal, hoe gunstiger voor het ontwerp van de filterconstructie. Ten aanzien van de korrelgrootte is een maat voor de gemiddelde of grove fractie van belang. Afhankelijk van de ontwerpregel wordt gewerkt met de karakteristieke korreldiameters D50, D60, D85 en D90.
Voor een nieuwe dijk of dam worden de materiaaleigenschappen en de laagdikten van het basismateriaal in het contract voorgeschreven.
De eigenschappen van een bestaande kleilaag zijn vaak moeilijk te bepalen zodat de haalbare nauwkeurigheid klein is. De laagdikte kan in de praktijk sterk per plaats variëren; in de ontwerppraktijk wordt daarom vaak uitgegaan van de kleinste gemeten dikte, afgerond op 0,1 meter. Als de materiaalparameters niet met grondonderzoek worden bepaald, kan ervoor gekozen worden uit te gaan van de conservatieve waarden die bij de toetsing worden gebruikt (dichtheid van 1800 kg/m3, porositeit van 0,3).
Wijze van bepaling
Voor bestaande dijken en dammen kan in contracts- en revisietekeningen meestal een laagdikte worden gevonden voor de cohesieve laag, maar in de praktijk is deze informatie meestal niet nauwkeurig of volledig. In de meeste gevallen zal het nodig zijn om boringen te verrichten. Voor de materiaalparameters geldt hetzelfde: meestal zal grondonderzoek nodig zijn om deze te bepalen. In de praktijk is het verstandig om te beginnen met grofmazig onderzoek, waarna eventueel op basis van de resultaten fijnmaziger onderzoek kan worden uitgevoerd.
